Historia Dyrektywy SEVESO

Dyrektywa SEVESO została wprowadzona w odpowiedzi na katastrofę chemiczną w Seveso we Włoszech w 1976 roku. W wyniku awarii w zakładzie chemicznym do atmosfery przedostały się dioksyny – wysoce toksyczne substancje, które spowodowały poważne skażenie środowiska i konieczność ewakuacji tysięcy osób.

W reakcji na ten wypadek Unia Europejska opracowała pierwszą wersję dyrektywy SEVESO w 1982 roku (SEVESO I), której celem było ograniczenie ryzyka występowania podobnych katastrof. Kolejne wersje przepisów – SEVESO II (1996) i SEVESO III (2012, obowiązująca od 2015 roku) – rozszerzały zakres regulacji, zwiększały wymagania dotyczące bezpieczeństwa i dostępu do informacji dla społeczeństwa oraz dostosowywały przepisy do nowych norm klasyfikacji substancji niebezpiecznych.

Klasyfikacja zakładów SEVESO

Zakłady przemysłowe objęte dyrektywą SEVESO są klasyfikowane jako:

• Zakłady o Zwiększonym Ryzyku (ZZR) – posiadające określone ilości substancji niebezpiecznych, ale nieprzekraczające najwyższych progów.
• Zakłady o Dużym Ryzyku (ZDR) – przechowujące większe ilości substancji, co wiąże się z dodatkowymi obowiązkami, np. koniecznością opracowania szczegółowych raportów o bezpieczeństwie.

Kwalifikacja zakładu opiera się na ilości i rodzaju składowanych substancji oraz ich porównaniu z progami określonymi w dyrektywie SEVESO III.

Obowiązki zakładów zgodnie z dyrektywą SEVESO III

Obowiązki zakładów o zwiększonym i dużym ryzyku to m.in.:

• Powiadomienie odpowiednich organów o posiadanych substancjach niebezpiecznych i prowadzonej działalności.
• Przeprowadzenie analizy zagrożeń oraz wdrożenie odpowiednich środków zapobiegawczych.
• Opracowanie i wdrożenie programu zapobiegania poważnym awariom (PZA).
• Wdrożenie systemu zarządzania bezpieczeństwem (SZB) obejmującego procedury monitorowania i reagowania na awarie.
• Opracowanie wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego i współpraca z organami państwowymi w celu stworzenia planów zewnętrznych.
• Przygotowanie Raportu o bezpieczeństwie.
• Regularne testowanie planów awaryjnych oraz przeprowadzanie inspekcji.
• Zapewnienie odpowiedniego przeszkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa.
• Informowanie społeczeństwa o zagrożeniach związanych z działalnością zakładu.
• Regularne testowanie planów awaryjnych oraz przeprowadzanie inspekcji.

Implementacja SEVESO III w Polsce

Polska wdrożyła dyrektywę SEVESO III poprzez nowelizację ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627 z późn. zm.). Zmiany te obejmowały m.in.:

• Nowe zasady klasyfikacji zakładów SEVESO.
• Wzmocnienie obowiązku informowania społeczeństwa o zagrożeniach.
• Zaostrzenie procedur inspekcyjnych i kontrolnych.

Przestrzeganie tych regulacji ma na celu minimalizację ryzyka poważnych awarii przemysłowych oraz ochronę zdrowia ludzi i środowiska.

Podsumowanie

Dyrektywa SEVESO stanowi kluczowy element zarządzania ryzykiem w przemyśle chemicznym i ciężkim. Jej celem jest zapobieganie katastrofom przemysłowym oraz minimalizowanie ich skutków poprzez rygorystyczne wymogi dotyczące bezpieczeństwa i transparentności. Dzięki wdrożeniu SEVESO III Polska oraz inne kraje UE mogą skuteczniej monitorować działalność zakładów wysokiego ryzyka, co przekłada się na lepszą ochronę zarówno społeczeństwa, jak i środowiska.