To już czwarty wpis z serii, w której ukazujemy powiązania klasyfikacyjne pomiędzy ogólnym systemem oznakowania chemikaliów stwarzających zagrożenie (GHS), a systemem oznakowania towarów niebezpiecznych w transporcie według Przepisów Modelowych ONZ.

W poprzednich częściach serii analizowaliśmy:

• Gazy: [Gazy: oznakowanie gazów według GHS a Przepisy Modelowe ONZ]
  
• Materiały zapalne: [Materiały zapalne: oznakowanie GHS a Przepisy Modelowe ONZ]
  

Tym razem przyglądamy się materiałom stwarzającym zagrożenie dla środowiska wodnego – zarówno w ujęciu klasyfikacyjnym GHS, jak i w kontekście transportowym według Przepisów Modelowych ONZ.

Przypomnienie: czym jest GHS?

GHS (Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów) to międzynarodowy system opracowany przez ONZ, który umożliwia jednolite klasyfikowanie zagrożeń stwarzanych przez chemikalia oraz ich oznakowanie za pomocą zharmonizowanych piktogramów, zwrotów H oraz informacji na etykietach.
W krajach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego GHS wdrożono rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 (CLP).

Przepisy Modelowe ONZ – podstawa dla transportu

Z kolei Przepisy Modelowe ONZ (Recommendations on the Transport of Dangerous Goods – Model Regulations) stanowią globalny wzorzec dla regulacji dotyczących transportu towarów niebezpiecznych wszystkich gałęzi:

• drogowego (ADR),
  
• kolejowego (RID),
  
• śródlądowego (ADN),
  
• morskiego (IMDG-Code)
  
• oraz lotniczego (IATA DGR).
  

System ten określa, jak klasyfikować, pakować, oznakowywać i przewozić towary niebezpieczne, w tym te zagrażające środowisku.

Klasyfikacja zagrożeń dla środowiska: GHS vs Przepisy ONZ

Tym razem nie zamieszczamy szczegółowych kryteriów klasyfikacyjnych ze względu na ich objętość. Dla zainteresowanych:

• Kryteria GHS: Rozdział 4.1, str. 245
  
• Kryteria ONZ: Rozdział 2.9.3, str. 169
  

Poniżej natomiast prezentujemy tabelę korelacyjną, która pokazuje, jak klasyfikacja w systemie GHS przekłada się na klasyfikację w systemie transportowym ONZ:

Uwaga praktyczna

Warto pamiętać, że materiały niebezpieczne w transporcie, które stwarzają zagrożenie dla środowiska, ale jednocześnie spełniają kryteria innej klasy (np. toksyczność, palność), klasyfikujemy zgodnie z tą dominującą klasą.
Jednak: na opakowaniu i urządzeniu transportowym (np. cysternie) musi znaleźć się znak dla materiałów zagrażających środowisku, a w dokumencie przewozowym musi znaleźć się zapis o zagrożeniu dla środowiska.

Różnice między GHS a CLP

Rozporządzenie CLP (1272/2008), będące implementacją GHS na poziomie UE, nie uwzględnia kategorii ostrej 2 i 3, które występują w oryginalnym dokumencie GHS. To ważna informacja, szczególnie przy analizie kart charakterystyki pochodzących spoza UE.

Podsumowanie

Jeśli substancja lub mieszanina została zaklasyfikowana jako niebezpieczna dla środowiska i opatrzona piktogramem GHS09, to w większości przypadków powinna również zostać zaklasyfikowana jako niebezpieczna w transporcie.
Niestety, zdarzają się błędy – np. karty charakterystyki zawierające piktogram GHS09 przy zaklasyfikowaniu substancji tylko jako przewlekła toksyczność kategorii 3, co nie powinno mieć miejsca.

Zachęcamy do zapoznania się z projektem DGSA support.app. Skorzystaj ze wsparcia dla nadawców, operatorów logistycznych, przewoźników, doradców DGSA, specjalistów BHP, pracowników zarządzających chemikaliami oraz wszystkich innych osób uczestniczących w obrocie towarami niebezpiecznymi.