Transport odpadów, zarówno tych niebezpiecznych, jak i innych niż niebezpieczne, wymaga odpowiedniego oznakowania pojazdów. Prawidłowe oznaczenie jednostek transportowych ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa na drodze oraz zgodności z przepisami. W zależności od rodzaju przewożonych odpadów obowiązują inne wymagania dotyczące oznakowania pojazdów.

---

1. Oznakowanie pojazdów przewożących odpady niepodlegające ADR

Odpady, które nie są klasyfikowane jako towary niebezpieczne (zgodnie z przepisami modelowymi ONZ dotyczącymi transportu towarów niebezpiecznych), powinny być przewożone zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 7 października 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla transportu odpadów

Zgodnie z tymi przepisami środki transportu powinny być oznakowane białą tablicą z napisem „ODPADY”. Tablica ta musi mieć następujące wymiary:

• 400 mm szerokości x 300 mm wysokości (minimalne wymiary)
• Napis „ODPADY” powinien mieć 100 mm wysokości i szerokość linii 15 mm

Jeśli pojazd nie ma wystarczającej powierzchni na taką tablicę, dopuszcza się zastosowanie mniejszego oznakowania o wymiarach 300 mm x 120 mm. 

Oznakowanie w przypadku transgranicznego przewozu odpadów

Podczas przewozu odpadów przez granicę stosuje się białą tablicę z literą „A”, o wymiarach analogicznych do tablicy „ODPADY”. Wysokość litery „A” powinna wynosić 200 mm, a szerokość linii 20 mm.

---

2. Oznakowanie pojazdów przewożących odpady niebezpieczne stanowiące towary niebezpieczne

Transport odpadów sklasyfikowanych jako towary niebezpieczne podlega przepisom ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych oraz umowie ADR.

W zależności od sposobu przewozu odpady mogą być transportowane:

• w sztukach przesyłki (beczki, kanistry, skrzynie, DPPL itp.)
• luzem (kontenery, kontenery do przewozu luzem itp.)
• w cysternach (pojazdy-cysterny, kontener-cysterny itp.)

Każdy z tych przypadków wymaga nieco innego oznakowania.

Pojazdy przewożące odpady w sztukach przesyłki

• Pojazd musi być oznaczony dwoma gładkimi pomarańczowymi tablicami – z przodu i z tyłu.
• Wymiary tablic: 400 mm szerokości x 300 mm wysokości. 

Jednostki transportowe przewożące odpady luzem

• Oznaczenie jednostki transportowej: “gładkie” pomarańczowe tablice z przodu i z tyłu.
• Na bokach pojazdu lub kontenera należy umieścić tablice z numerami (numer rozpoznawczy zagrożenia i numer UN).
• Na bokach i tyle pojazdu stosuje się także duże nalepki ostrzegawcze i znaki (w przypadku kontenera będą to 4  boki).

Dopuszczalne uproszczenie:
Jeżeli wszystkie odpady w jednostce transportowej mają ten sam numer UN, to z przodu i z tyłu jednostki transportowej można zastosować tablice z numerami, a na bokach i z tyłu pojazdu/kontenera – tylko duże nalepki ostrzegawcze i znaki.

Oznakowanie tyłu pojazdu przewożącego odpady medyczne luzem (zdjęcie WITD)

Jednostki transportowe przewożące odpady w cysternach

• Oznaczenie jednostki transportowej: “gładkie” tablice pomarańczowe z przodu i z tyłu.
• Na bokach cysterny umieszcza się tablice z numerami rozpoznawczymi zagrożenia oraz numeremi UN.
• Dodatkowo na bokach i z tyłu cysterny należy umieścić duże nalepki ostrzegawcze i znaki (w przypadku kontenera cysterny nalepki na 4 bokach).

Przykład: oznakowanie jednostki transportowej z cysterną przewożącą towary niebezpieczne w dwóch komorach.

Uproszczenie:
Podobnie jak w przypadku transportu luzem, jeśli w cysternie znajdują się materiały o tym samym numerze UN (lub towary, o których mowa w 5.3.2.1.3 ADR), można oznakować ją wyłącznie dużymi nalepkami ostrzegawczymi i znakami. W takim przypadku sama jednostka transportowa powinna zostać oznakowana z przodu i z tyłu tablicami z numerami.

---

Podsumowanie

Prawidłowe oznakowanie pojazdów przewożących odpady jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa transportu oraz zgodności z przepisami. Podstawowe zasady oznakowania przedstawiają się następująco:

• Odpady niepodlegające ADR → biała tablica „ODPADY”
• Transport transgraniczny → biała tablica z literą „A”
• Odpady niebezpieczne (ADR) w sztukach przesyłki → gładkie pomarańczowe tablice z przodu i z tyłu
• Odpady niebezpieczne (ADR) luzem → pomarańczowe tablice + tablice z numerami + duże nalepki ostrzegawcze i znaki
• Cysterny (ADR) → pomarańczowe tablice + tablice z numerami + duże nalepki ostrzegawcze i znaki

Zastosowanie się do tych zasad pozwala uniknąć nieporozumień i sankcji, a przede wszystkim zapewnia bezpieczeństwo kierowcom, innym uczestnikom ruchu oraz środowisku.