Lista kandydacka substancji wzbudzających bardzo duże obawy (SVHC) Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) została rozszerzona o nową substancję! Obecnie obejmuje ona już 242 pozycje, które mogą stanowić zagrożenie dla ludzi lub środowiska. Firmy mają obowiązek zarządzania ryzykiem związanym z tymi substancjami oraz przekazywania klientom i konsumentom informacji na temat ich bezpiecznego użytkowania.

Nowy wpis na liście kandydackiej: Fosforan trifenylu

7 listopada 2024 r. ECHA potwierdziła, że fosforan trifenylu został dodany do listy substancji wzbudzających bardzo duże obawy. Fosforan trifenylu wykazuje właściwości zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego. Początkowo decyzja o włączeniu substancji miała zapaść w czerwcu, jednak została odroczona z powodu pojawienia się nowych istotnych informacji na temat jej właściwości. 

Lista kandydacka: https://echa.europa.eu/candidate-list-table

Substancja ta jest zarejestrowana zgodnie z rozporządzeniem REACH i produkowana lub importowana na teren Europejskiego Obszaru Gospodarczego w ilościach przekraczających 100 ton rocznie.

Zastosowanie i potencjalne zagrożenia

Fosforan trifenylu jest szeroko stosowany zarówno przez konsumentów, jak i w przemyśle. Wykorzystywany jest m.in. w produktach takich jak kleje, uszczelniacze, farby. Może być stosowany przez profesjonalnych pracowników w miejscach pracy, a także podczas procesów przemysłowych, takich jak formułowanie lub przepakowywanie produktów.

Jest on obecny w różnych artykułach użytkowanych w domu i w pracy, co może prowadzić do uwalniania go do środowiska, zarówno wewnątrz pomieszczeń, jak i na zewnątrz. Substancja ta może być stosowana jako środek wiążący w farbach, powłokach oraz klejach, co skutkuje jej włączeniem do materiałów. Dodatkowo, znajduje zastosowanie jako plastyfikator w materiałach długowiecznych, takich jak podłogi, meble, zabawki, materiały budowlane, a także produkty z papieru i tworzyw sztucznych.

Obecność w produktach codziennego użytku

Fosforan trifenylu może być obecny w złożonych produktach, które nie są przeznaczone do uwalniania substancji, takich jak pojazdy, urządzenia mechaniczne oraz sprzęt elektroniczny (np. komputery, kamery, lodówki, pralki). Znajduje się także w produktach opartych na materiałach takich jak tkaniny, tekstylia i odzież (np. odzież, materace, zasłony, dywany), papier (np. chusteczki, produkty higieniczne, książki, magazyny) oraz plastik (np. opakowania do żywności, zabawki, telefony komórkowe).

Możliwość umieszczenia na liście substancji wymagających zezwolenia

W przyszłości Fosforan trifenylu może trafić na listę substancji wymagających autoryzacji. W przypadku substancji znajdujących się na tej liście, firmy mogą ich używać jedynie po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej.

Konsekwencje włączenia substancji na listę kandydacką

Zgodnie z rozporządzeniem REACH, firmy mają określone obowiązki, jeśli substancja znajduje się na liście kandydackiej, niezależnie od tego, czy jest stosowana samodzielnie, w mieszaninach, czy w artykułach.

• Informowanie o bezpieczeństwie: Jeśli artykuł zawiera substancję z listy kandydackiej w stężeniu powyżej 0,1% wagowo, dostawcy są zobowiązani do przekazania klientom i konsumentom informacji na temat bezpiecznego użytkowania produktu. Konsumenci mają prawo zapytać dostawców, czy produkty, które kupują, zawierają substancje o bardzo dużym stopniu zagrożenia.
• Zgłoszenie do ECHA: Importerzy i producenci artykułów muszą zgłosić ECHA obecność substancji z listy kandydackiej w swoich produktach w ciągu sześciu miesięcy od daty ich wpisania na listę (czyli do 7 maja 2025 r.).
• Aktualizacja kart charakterystyki: Dostawcy z UE i EOG dostarczający substancje na liście kandydackiej, czy to samodzielnie, czy w mieszaninach, są zobowiązani do zaktualizowania karty charakterystyki, którą przekazują swoim klientom.
• Zgodnie z Dyrektywą Ramową w sprawie Odpadów, firmy są zobowiązane do zgłoszenia do ECHA artykułów, jeśli zawierają substancje wzbudzające duże obawy w stężeniu powyżej 0,1% (wagowo). Informacje te są następnie publikowane w bazie danych ECHA dotyczącej substancji SVHC w artykułach (SCIP).

Podsumowując

Włączenie fosforanu trifenylu do listy kandydackiej substancji wzbudzających bardzo duże obawy stanowi istotny krok w kierunku ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska. Firmy muszą teraz dostosować swoje działania, aby zapewnić odpowiednie zarządzanie ryzykiem, informowanie konsumentów i aktualizację dokumentacji technicznej. Dla konsumentów oznacza to większą przejrzystość w zakresie potencjalnie szkodliwych substancji obecnych w codziennych produktach, a także możliwość świadomego wyboru. W perspektywie długoterminowej, decyzja o objęciu fosforanu trifenylu nadzorem ECHA może skłonić branże do poszukiwania bezpieczniejszych alternatyw i stosowania substancji o mniejszym potencjale szkodliwości.