W dobie coraz większej popularności alternatywnych źródeł energii oraz rozwoju technologii baterii, przepisy dotyczące transportu niebezpiecznych materiałów są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i zgodności z międzynarodowymi standardami. W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na przewóz baterii sodowo-jonowych, Niemcy i Francja zawarły wielostronne porozumienie M 354. Czym dokładnie jest ta umowa i jakie są jej główne postanowienia? Przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się więcej.

Czym jest Umowa Wielostronna M 354?

Umowa Wielostronna M 354 została zawarta przez Niemcy i Francję na podstawie przepisów dotyczących czasowych (1.5.1 ADR) i obowiązuje do 30 czerwca 2025 roku. Umowa ta reguluje zasady przewozu baterii i ogniw sodowo-jonowych z elektrolitem organicznym, zarówno samodzielnych, jak i zawartych w urządzeniach lub pakowanych z urządzeniami na terenie Niemiec i Francji.

UWAGA: UMOWA WIELOSTRONNA M354 NIE OBOWIĄZUJE NA TERENIE POLSKI! 

Pozycje UN dotyczące baterii i ogniw sodowo-jonowych mają zostać dodane do umowy ADR wraz z jej nowelizacją w 2025 roku.

Czym są umowy wielostronne i jak się je zawiera opisałem w niniejszym artykule: https://pienkowski-consulting.pl/umowa-specjalna-adr-bi-multilateral-agreements-co-to-jest/

Pełny tekst umowy wielostronnej M 354 (tłumaczenie nieoficjalne)

Wielostronne Porozumienie M 354
na podstawie sekcji 1.5.1 ADR
dotyczące przewozu 
BATERII SODOWO-JONOWYCH z elektrolitem organicznym lub 
BATERII SODOWO-JONOWYCH z elektrolitem organicznym ZAWARTYCH W URZĄDZENIACH LUB ZAPAKOWANYCH Z URZĄDZENIAMI

(1) Z odstępstwem od przepisów sekcji 3.2.1 ADR (Tabela A, Wykaz Towarów Niebezpiecznych), baterie sodowo-jonowe, w tym ogniwa sodowo-jonowe, mogą być przewożone jako UN 3551 BATERIE SODOWO-JONOWE z elektrolitem organicznym lub UN 3552 BATERIE SODOWO-JONOWE ZAWARTE W URZĄDZENIACH lub ZAPAKOWANE Z URZĄDZENIAMI, z elektrolitem organicznym, pod warunkiem spełnienia warunków określonych w niniejszym Wielostronnym Porozumieniu, oraz pod warunkiem spełnienia odpowiednich wymagań dotyczących konstrukcji i testowania określonych w niniejszym Wielostronnym Porozumieniu.

(2) Ogniwa i baterie, ogniwa i baterie zawarte w urządzeniach lub ogniwa i baterie zapakowane z urządzeniami zawierającymi sód, które są odnawialnym systemem elektrochemicznym, gdzie elektroda dodatnia i ujemna są związkami interkalacyjnymi lub wstawionymi, skonstruowane bez metalicznego sodu (lub stopu sodu) w którejkolwiek elektrodzie i z organicznym, niewodnym związkiem jako elektrolit, muszą być przypisane do UN Nr 3551 lub 3552, w zależności od przypadku. 

UWAGA: Sód interkalowany istnieje w formie jonowej lub quasi-atomowej w sieci krystalicznej materiału elektrody. Mogą być przewożone pod tymi wpisami, jeśli spełniają następujące warunki: 

1. Każde ogniwo lub bateria jest typu, który został przetestowany i spełnia wymagania odpowiednich testów zawartych w Manual of Tests and Criteria (S/SG/AC.10/11/Rev.8), Część III, podrozdział 38.3; 
2. Każde ogniwo i bateria zawiera urządzenie odpowietrzające lub jest zaprojektowane tak, aby wykluczyć gwałtowne rozerwanie w normalnych warunkach przewozu;
3. Każde ogniwo i bateria są wyposażone w skuteczny sposób zapobiegania zewnętrznym zwarciom; 
4. Każda bateria zawierająca ogniwa lub serie ogniw połączone równolegle jest wyposażona w skuteczne środki zapobiegania niebezpiecznym przepływom prądu wstecznego (np. diody, bezpieczniki itp.); 
5. ogniwa i baterie muszą być produkowane zgodnie z programem zarządzania jakością zgodnie z przepisami sekcji 2.2.9.1.7 (e) (i) do (ix); 
6. producenci i kolejni dystrybutorzy ogniw lub baterii muszą udostępnić podsumowanie testów zgodnie z wymaganiami zawartymi w Manual of Tests and Criteria, Część III, podrozdział 38.3, paragraf 38.3.5.

(3) BATERIE SODOWO-JONOWE i OGNIWA SODOWO-JONOWE Z ELEKTROLITEM ORGANICZNYM lub BATERIE SODOWO-JONOWE i OGNIWA SODOWO-JONOWE Z ELEKTROLITEM ORGANICZNYM ZAWARTE W URZĄDZENIACH lub ZAPAKOWANE Z URZĄDZENIAMI będą uważane za artykuły klasy 9, kod klasyfikacyjny M4; kod ograniczenia tunelowego, który należy stosować, to „E”.

(4) Specjalne przepisy 188, 230, 310, 348, 376, 377, 384 i 667 w sekcji 3.3.1 ADR będą miały zastosowanie, zastępując „sodowo-jonowe” zamiast „litowo-jonowe”.

(5) Oznakowanie zgodnie z sekcją 5.2.2 należy wykonać przy użyciu nalepki ostrzegawczej towarów niebezpiecznych zgodnej z nr 9A. Gdy ma zastosowanie przepis specjalny 188, opakowania muszą nosić znak baterii litowych zgodny z rysunkiem 5.2.1.9.2 ADR. Oznakowanie bez wskazywania numeru UN również będzie dozwolone.

(6) Instrukcje pakowania P903, P908, P909, P910, P911, LP903, LP904, LP905 i LP906 w sekcji 4.1.4.1 ADR będą miały zastosowanie, zastępując „sodium-ion” zamiast „lithium-ion”.

(7) Nadawca musi wpisać następujące dane w dokumencie przewozowym: „PRZEWÓZ ZGODNY Z WIELOSTRONNYM POROZUMIENIEM M 354”.

(8) Wszystkie inne odpowiednie przepisy ADR muszą być spełnione.

(9) Ogniwa i baterie sodowo-jonowe, jak również ogniwa i baterie sodowo-jonowe zawarte w urządzeniach lub zapakowane z urządzeniami przygotowane i oferowane do przewozu, nie będą podlegały innym przepisom ADR, jeśli spełniają następujące warunki: 

1. Ogniwo lub bateria jest zwarta w taki sposób, że ogniwo lub bateria nie zawiera energii elektrycznej. Zwarcie ogniwa/baterii jest łatwo weryfikowalne (np. szyna zbiorcza między zaciskami); 
2. Każde ogniwo lub bateria spełnia wymagania paragrafu (2) (a), (b), (d), (e) i (f); 
3. Każde opakowanie jest oznakowane zgodnie z sekcją 5.2.1.9 ADR; 
4. Z wyjątkiem przypadków, gdy ogniwa lub baterie są zainstalowane w urządzeniach, każde opakowanie musi być w stanie wytrzymać test upadku z wysokości 1,2 m w dowolnej orientacji bez uszkodzenia ogniw lub baterii w nim zawartych, bez przesunięcia zawartości w sposób umożliwiający kontakt bateria z baterią (lub ogniwo z ogniwem) i bez uwolnienia zawartości; 
5. Ogniwa i baterie zainstalowane w urządzeniach muszą być chronione przed uszkodzeniem. Gdy baterie są zainstalowane w urządzeniach, urządzenia muszą być zapakowane w wytrzymałe zewnętrzne opakowania wykonane z odpowiedniego materiału o odpowiedniej wytrzymałości i konstrukcji w odniesieniu do pojemności opakowania i jego zamierzonego zastosowania, chyba że bateria jest zapewniona równoważną ochroną przez urządzenie, w którym jest zawarta; 
6. Każde ogniwo, w tym jeśli jest elementem baterii, może zawierać tylko towary niebezpieczne przewożone zgodnie z przepisami rozdziału 3.4 i w ilości nieprzekraczającej ilości określonej w kolumnie (7a) tabeli A rozdziału 3.2;
7. Podczas przewozu, na pokładzie musi być dokument towarzyszący zawierający następujące informacje: „PRZEWÓZ ZGODNY Z WIELOSTRONNYM POROZUMIENIEM M 354 (9)”.

(10) Niniejsze Porozumienie będzie ważne do 30 czerwca 2025 roku dla przewozu na terytorium Stron Kontrahentów ADR, które podpisały to Porozumienie. Jeśli zostanie ono odwołane przed tą datą przez jednego z sygnatariuszy, pozostanie ono ważne do wyżej wymienionej daty tylko dla przewozu na terytorium tych Stron Kontrahentów ADR, które tego nie odwołały.

Bonn, 27 czerwca 2023 

Właściwy organ ADR Republiki Federalnej Niemiec Federalne Ministerstwo Cyfryzacji i Transportu

TEKST ORYGINALNY: 

Multilateral Agreement M 354
under section 1.5.1 of ADR
on the carriage of
SODIUM-ION BATTERIES with organic electrolyte or
SODIUM-ION BATTERIES with organic electrolyte
CONTAINED IN EQUIPMENT PR PACKED WITH EQUIPMENT

(1) By derogation from the provisions of 3.2.1 of ADR (Table A, Dangerous Goods List), sodium-ion batteries, including sodium-ion cells, may be carried as UN 3551 SODIUM-ION BATTERIESwith organic electrolyte or UN 3552 SODIUM-ION BATTERIES CONTAINED IN EQUIPMENT or PACKED WITH EQUIPMENT, with organic electrolyte, under the conditions specified in this Multilateral Agreement, provided the applicable construction and testing requirements set out in this Multilateral Agreement are complied with.

(2) Cells and batteries, cells and batteries contained in equipment or cells and batteries packed with equipment containing sodium ion, which are a rechargeable electrochemical system where thepositive and the negative electrode are both intercalation or insertion compounds, constructed with no metallic sodium (or sodium alloy) in either electrode and with an organic, non aqueous compound as electrolyte, shall be assigned to UN No. 3551 or 3552, as appropriate.

NOTE: Intercalated sodium exists in an ionic or quasi-atomic form in the lattice of the electrode material. They may be carried under these entries if they meet the following provisions:

1. Each cell or battery is of the type proved to meet the requirements of applicable tests of the Manual of Tests and Criteria (S/SG/AC.10/11/Rev.8), Part III, sub-section 38.3;
2. Each cell and battery incorporates a safety venting device or is designed to preclude a violent rupture under conditions normally encountered during carriage;
3. Each cell and battery is equipped with an effective means of preventing external short circuits;
4. Each battery containing cells or series of cells connected in parallel is equipped with effective means as necessary to prevent dangerous reverse current flow (e.g., diodes, fuses, etc.);
5. Cells and batteries shall be manufactured under a quality management program as prescribed under 2.2.9.1.7 (e) (i) to (ix);
6. Manufacturers and subsequent distributors of cells or batteries shall make available the test summary as specified in the Manual of Tests and Criteria, Part III, sub-section 38.3, paragraph 38.3.5.

(3) SODIUM-ION BATTERIES and SODIUM-ION CELLS WITH ORGANIC ELECTROLYTE or SODIUM-ION BATTERIES and SODIUM-ION CELLS WITH ORGANIC ELECTROLYTE CONTAINED IN EQUIPMENT or PACKED WITH EQUIPMENT shall be deemed to be articles of Class 9, classification code M4; the tunnel restriction code to be used shall be “E”.

(4) Special provisions 188, 230, 310, 348, 376, 377, 384 and 667 in 3.3.1 of ADR shall be applicable, reading “sodium-ion” in place of “lithium-ion”.

(5) Labelling in accordance with 5.2.2 shall be done using the dangerous goods label conforming to model 9A. When special provision 188 is applied, packagings shall bear the lithium battery mark in accordance with figure 5.2.1.9.2 of ADR. Marking without indicating the UN number shall also be permitted.

(6) Packing instructions P903, P908, P909, P910, P911, LP903, LP904, LP905 and LP906 in 4.1.4.1 of ADR shall be applicable, reading “sodium-ion” in place of “lithium-ion”.

(7) The consignor shall enter the following in the transport document: “CARRIAGE IN ACCORDANCE WITH MULTILATERAL AGREEMENT M 354”.

(8) All other relevant provisions of ADR shall be met.

(9) Sodium-ion cells and batteries as well as sodium-ion cells and batteries contained in equipment or packed with equipment as prepared and offered for carriage shall not be subject to other provisions of ADR if they meet the following provisions:

1. The cell or battery is short-circuited in such a way that the cell or battery does not contain electrical energy. The short-circuiting of the cell/battery is easily verifiable (e.g. busbar between terminals);
2. Each cell or battery meets the provisions of paragraph (2) (a), (b), (d), (e) and (f);
3. Each package is marked in accordance with 5.2.1.9 of ADR;
4. Except when cells or batteries are installed in equipment, each package shall be capable of passing a 1.2 m drop test in any orientation without damage to the cells or batteries contained therein, without shifting of the contents so as to allow battery to battery (or cell to ell) contact and without release of contents;
5. Cells and batteries installed in equipment shall be protected against damage. When batteries are installed in equipment, the equipment shall be packed in strong outer packagings constructed of suitable material of adequate strength and design in relation to the packaging’s capacity and its intended use, unless the battery is afforded equivalent protection by the equipment in which it is contained;
6. Each cell, including if it is a component of a battery, shall only contain dangerous goods carried in accordance with the provisions of Chapter 3.4 and in a quantity not exceeding the quantity specified in Column (7a) of Table A of Chapter 3.2;
7. During carriage, an accompanying document shall be carried on board containing the following information: “CARRIAGE IN ACCORDANCE WITH MULTILATERAL AGREEMENT M 354 (9)”.

(10) This Agreement shall be valid until 30 June 2025 for carriage on the territories of the ADR Contracting Parties signatory to this Agreement. If it is revoked before that date by one of the signatories, it shall remain valid until the above mentioned date only for carriage in the territories of those ADR contracting parties signatory to this Agreement which have not revoked it.

Bonn, 27 June 2023

The competent authority for ADR of the Federal Republic of Germany

The Federal Ministry for Digital and Transport