Transport towarów niebezpiecznych wiąże się z koniecznością przestrzegania rygorystycznych przepisów i procedur, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa ludzi, środowiska oraz mienia. Jednym z kluczowych elementów prawidłowego przebiegu takiego przewozu jest odpowiednio sporządzona dokumentacja.

W niniejszym artykule przedstawiamy podstawowe dokumenty wymagane podczas przewozu drogowego towarów niebezpiecznych zgodnie z przepisami ADR. Należy pamiętać, że w zależności od rodzaju towaru, środka transportu oraz specyficznych przepisów branżowych mogą być wymagane także inne dokumenty – tutaj skupiamy się na tych najważniejszych, które powinny znaleźć się w kabinie kierowcy.

---

Podstawowa dokumentacja przewozowa – co musi być w pojeździe?

Zgodnie z przepisami ADR, od 2025 roku w kabinie kierowcy powinny znajdować się następujące dokumenty (rozdział 8.1.2 umowy ADR):

1. Dokument przewozowy zgodny z ADR (5.4.1 ADR)

To podstawowy dokument, który musi towarzyszyć każdemu przewozowi towarów niebezpiecznych (z wyjątkiem pewnych wyłączeń). ADR nie narzuca jego konkretnego wzoru – istotna jest zawartość. Może być częścią dokumentu CMR, WZ czy multimodalnego dokumentu przewozowego (Multimodal Dangerous Goods Form), szczególnie gdy mamy do czynienia z transportem multimodalnym, np. drogowym i morskim.

Co musi zawierać dokument przewozowy ADR?

• Numer UN (np. UN 1203),
  
• Prawidłową nazwę przewozową uzupełnioną nazwą techniczną jeśli Jest wymagana  (np. BENZYNA SILNIKOWA),
  
• Numery nalepek lub klasy lub kod klasyfikacyjny (np. 3),
  
• Grupa pakowania (jeśli dotyczy),
  
• Kod ograniczeń przewozu przez tunele (jeśli dotyczy),
  
• Ilość towaru i rodzaj opakowania,
  
• Dane nadawcy i odbiorcy,
  
• Dodatkowe informacje wymagane przepisami szczególnymi (np. Informacje, że towar jest zagrażający środowisku itp.).
  

2. Instrukcje pisemne ADR

Muszą znajdować się w łatwo dostępnym miejscu w kabinie kierowcy. Są standaryzowane dokumenty zawierające wskazówki dotyczące postępowania w razie wypadku z udziałem towarów niebezpiecznych. Instrukcje muszą być zgodne z aktualnym wzorem ADR i sporządzone w języku zrozumiałym dla członków załogi.

3. Dokument tożsamości członków załogi

W przypadku przewozów towarów niebezpiecznych dużego ryzyka, każdy członek załogi powinien posiadać przy sobie dokument tożsamości ze zdjęciem.

4. Świadectwo dopuszczenia pojazdu (jeśli wymagane)

Obowiązuje dla określonych typów pojazdów przewożących towary niebezpieczne, takich jak FL, AT, MEMU, EX/II i EX/III. Dokument ten potwierdza, że pojazd spełnia techniczne wymagania ADR.

5. Zaświadczenie ADR dla kierowcy

Każdy kierowca przewożący towary niebezpieczne na tzw. „Pełnym ADR”  musi posiadać ważne zaświadczenie o ukończeniu odpowiedniego szkolenia ADR – podstawowego lub specjalistycznego (np. na cysterny, materiały wybuchowe, promieniotwórcze).

Dowiedz się więcej: https://pienkowski-consulting.pl/dokument-przewozowy-adr-co-musi-zawierac/

---

Dodatkowe dokumenty – kiedy są potrzebne?

W niektórych przypadkach wymagane są również inne dokumenty, m.in.:

• Kopia świadectwa dopuszczenia wybranych materiałów i przedmiotów wybuchowych, określające warunki przewozu lub dopuszczenie przedziału ładunkowego lub osłony.
  
• Zezwolenie na przewóz nieopakowanych przedmiotów klasy 1 (4.1.3.8.2 ADR) – dotyczy to przedmiotów opisanych w 4.1.3.8.2 ADR.
  
• Certyfikat pakowania kontenera/pojazdu (zgodny z 5.4.2 Kodeksu IMDG) – w przypadku transportu drogowego bezpośrednio przed przewozem morskim.
  
• Karta przekazania odpadów (system BDO) – tylko w wersji elektronicznej. Kierowca nie musi mieć papierowej kopii (dotyczy towarów niebezpiecznych, które zostały uznane za odpady).
  
• Dokument dotyczący fumigacji jednostki transportowej – wymagany, jeśli jednostka nie została całkowicie przewietrzona przed rozpoczęciem przewozu.
  

---

Dokumentacja a wyłączenia ADR

Nie wszystkie dokumenty są wymagane przy przewozach realizowanych w ramach wyłączeń. Przykładowo:

• Wyłączenie 1.1.3.6 – może wymagać jedynie dokumentu przewozowego.
  
• Przewóz w ilościach ograniczonych (LQ) – dokument przewozowy nie jest wymagany, wystarczy przekazanie informacji o całkowitej masie brutto ładunku.
  

W przypadku wątpliwości dotyczących wyłączeń i dokumentacji – warto skorzystać z konsultacji ze specjalistą.

---

Czy karta charakterystyki substancji/mieszaniny jest obowiązkowa przy przewozie ADR?

ADR nie wymaga, by podczas przewozu w pojeździe znajdowała się karta charakterystyki substancji lub preparatu (SDS). Jednak taka karta może być przydatna dla kierowcy, szczególnie przy przewozie towarów na wyłączeniach – np. w przypadku materiałów ciekłych zapalnych o wysokiej lepkości, które mogą nie podlegać ADR w określonych warunkach.

Dodatkowo, karta charakterystyki może podróżować razem z ładunkiem jako spełnienie obowiązku informacyjnego wynikającego z rozporządzenia REACH – przekazywanie informacji w łańcuchu dostaw.  

Kilka zdań o kartach charakterystyki: Karta charakterystyki (SDS) – Pieńkowski Consulting

---

A co z wynikiem testu UN 38.3 dla baterii litowych?

ADR nie nakłada obowiązku dołączania wyników badań i testów UN 38.3 podczas transportu baterii litowych i litowo-jonowych. Obowiązek spoczywa na nadawcy, który powinien dostarczyć do przewozu tylko takie baterie, które spełniają te wymagania. 

W związku z tym, że producenci i dystrybutorzy baterii powinni udostępniać końcowe wyniki badań, to częstą praktyką jest jednak załączanie wyników testów do przesyłki.

---

Podsumowanie

Dokumentacja przewozowa towarów niebezpiecznych to nie tylko formalność – to kluczowy element bezpieczeństwa. Jej brak lub błędne wypełnienie może skutkować obniżeniem poziomu bezpieczeństwa podczas operacji transportowych i konsekwencjami – zarówno prawnymi, jak i finansowymi. Warto więc upewnić się, że wszystkie wymagane dokumenty znajdują się na swoim miejscu podczas przewozu i są zgodne z obowiązującymi przepisami ADR.

---

Potrzebujesz wsparcia w zakresie dokumentacji ADR?
Nasza firma specjalizuje się w doradztwie z zakresu transportu towarów niebezpiecznych. Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci przygotować kompletną i zgodną z przepisami dokumentację!